1 Kasım 2024 tarihinde Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan 176 No.lu Vergi Usul Kanunu Sirküleri ile enflasyon düzeltmesi uygulamasına yönelik bazı hususlara ilişkin açıklamalar yapılmış, sirkülerde yer alan bazı hususlar, uygulama süreçlerini kolaylaştırmak amacıyla örneklerle desteklenmiştir. Sirkülerde yer alan önemli hususlar aşağıda özetlenmiştir;
Stok Düzeltmelerinde Kullanılan Basit Ortalama Yöntemi
Stok düzeltmesinde kullanılacak Basit Ortalama katsayı hesaplamalarında, enflasyon düzeltmesinin yapıldığı son dönem fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) dikkate alınmalıdır. Örneğin, 2024 yılı ikinci geçici vergi döneminde Aralık 2023, üçüncü geçici vergi döneminde ise Haziran 2024 endeksi kullanılacaktır.
Mükellefler, enflasyon düzeltmelerini yaparken, toplulaştırılmış yöntemi tercih edebilir. Bu durumda, genel düzeltme katsayıları yerine, toplulaştırılmış yöntemlere ilişkin esaslara göre bulunan katsayılar kullanılacaktır.
Yıllara Yaygın İnşaat İşleri ve Enflasyon Düzeltmesi
555 No.lu Tebliğ uyarınca, inşaat ve onarım işleri için maliyet ve hakediş bedellerine uygulanan enflasyon düzeltme farkları, 697 numaralı Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı'nda izlenir. Bu farklar, daha sonra ilgili hesaplara (178 veya 358 numaralı hesaplar) devredilerek kapatılır ve tekrar enflasyon düzeltmesine tabi tutulmaz.
Ar-Ge ve Tasarım Harcamaları
Ar-Ge projelerine yönelik harcamalar, enflasyon düzeltmesi sonrası oluşan farklar hesaba katılmadan indirime tabi tutulur. Örneğin, 5 milyon TL'lik Ar-Ge harcamasının 1 milyon TL’si enflasyon düzeltme farkı olarak ortaya çıktığında, bu tutar Ar-Ge indirimi kapsamında değerlendirilmeyecektir.
İndirimli Kurumlar Vergisi Uygulaması
Teşvik belgeli yatırımlar kapsamında yapılan harcamalar için enflasyon düzeltmesi sonucu ortaya çıkan farklar, yatırıma katkı tutarına eklenmemektedir. Örneğin, yapılan 1 milyon TL’lik yatırım harcamasının 80 bin TL’lik düzeltme farkı, yatırıma katkı tutarına dahil edilmez.
Vergiden İstisna Kazançların Değerlendirilmesi
Vergiden istisna edilen faaliyetler için enflasyon düzeltmesi sonucunda oluşan kar veya zararların istisna kapsamındaki kısmı hesaplanırken uygun bir dağıtım anahtarı kullanılmalıdır. Bu tespit sonucunda, istisna faaliyetlere isabet eden enflasyon karları, vergi matrahında dikkate alınmazken, zararlar da gider olarak yazılamaz.
İhracat ve Üretim Faaliyetleri Kazançları
Tamamı vergiden istisna olan faaliyetlerden elde edilen kazançlar için enflasyon düzeltmesi karları, matrahın hesaplanmasında dikkate alınmaz. Üretim ve ihracat faaliyeti yapan mükellefler ise, kazançlarının bir kısmına indirimli kurumlar vergisi oranı uygularken, kalan kısmı için genel oranı kullanacaklardır.
Finansman Gider Kısıtlaması ve Bilanço Düzeltmeleri
Enflasyon düzeltmesinin uygulanmadığı 2023 yılı bilançolarındaki tutarlar, finansman gider kısıtlamasında esas alınır. Ancak, 2024 ve sonrası dönemlerde, düzeltilmiş bilançolar dikkate alınacaktır.
Depozito ve Teminatların Değerlendirilmesi
Mal veya hizmete endeksli depozitolar, enflasyon düzeltmesine tabi tutulur ve oluşan farklar gelir veya gider hesaplarına aktarılır. Örneğin, 2023 dönemine ait düzeltme farkları vergiye tabi tutulmayacak ve beyanname üzerinde diğer indirimler satırında gösterilecektir.
Öz Sermaye Hesaplarının Düzeltilmesi
Enflasyon farkları, geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilir veya sermayeye eklenebilir.
Enflasyon fark hesaplarının sermayeye eklenmiş olması durumunda, söz konusu fark tutarının tasfiye esnasında ortaklara dağıtılması halinde bu tutarlar işletmeden çekiş sayılarak vergilendirilecektir.
Söz konusu sirkülere ulaşmak için tıklayınız.
Saygılarımızla,
Kaynak:
-T.C. Resmi Gazete: www.resmigazete.gov.tr
-T.C. Gelir İdaresi Başkanlığı: www.gib.gov.tr
-TURMOB: www.turmob.org.tr
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikten yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Baxley Cpa veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.