2024 Yılında Tutulacak Ticari Defterler Ve Tasdik Zamanları   
TR EN
logo
/ 2023-12-01

Bilindiği üzere 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 64 üncü maddesinde ticari defterlerin açılış ve kapanış tasdiklerine ilişkin hükümlere yer verilmiş ve madde hükmü doğrultusunda Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığınca çıkarılan gerçek ve tüzel kişi tacirler tarafından fiziki veya elektronik ortamda ticari defterlerin tutulması, kayıt zamanı, onay yenileme ile açılış ve kapanış onaylarının şekli ve esaslarının belirlendiği Ticari Defterlere ilişkin Tebliğ 19.12.2012 tarih 28502 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmıştır. Öte yandan Vergi Usul Kanunu'nun 220 nci maddesinde tasdike tabi defterler belirlenmiş, 221 ve 222 nci maddelerinde ise tasdik zamanlarına yer verilmiştir. Söz konusu kanun hükümleri çerçevesinde, VUK ve TTK hükümlerine göre tutulacak defterler ve bu defterlerin açılış / kapanış onayları ile Defter beyan sisteminden ve e-defter sisteminden tutulacak defterler konusundaki bilgilere aşağıda bölümler halinde belirtilmiştir.

 

GELİR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ:

 

1- Bilanço Esasına Göre Tutulacak Defterler (Gerçek Kişiler);

  • Yevmiye Defteri
  • Defteri Kebir
  • Envanter Defteri

 

2- Kolektif ve Komandit Şirketler

  • Yevmiye Defteri
  • Defteri Kebir
  • Envanter Defteri
  • Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri

3- İşletme Esasına Göre Tutulacak Defter;

İşletme Defteri GİB Web sayfası üzerinden, “Defter - Beyan Sistemi”nde Elektronik ortamda tutulmaktadır.

 

4) Serbest Meslek Erbabının Tutacağı Defter;

Serbest Meslek Kazanç Defteri GİB Web sayfası üzerinden, “Defter - Beyan Sistemi” nde Elektronik ortamda tutulmaktadır.

 

5) Gerçek Usule Tabi Çiftçilerin Tutacağı Defterler:

  • Çiftçi İşletme Defteri GİB Web sayfası üzerinden, “Defter - Beyan Sistemi” nde Elektronik ortamda tutulmaktadır.
  • Çiftçiler, diledikleri takdirde Çiftçi İşletme Defteri yerine BİLANÇO esasına göre de defter tutabilirler.

 

KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ:

 

1- Anonim Şirketler

  • Yevmiye Defteri
  • Defteri Kebir
  • Envanter Defteri
  • Damga Vergisi Defteri
  • Yönetim Kurulu Karar Defteri
  • Pay Defteri
  • Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri

 

  • Mevcut durumda kullanılmakta olan, pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla açılış onayı yapılmaksızın kullanılmaya devam edilebilir.

2- Limited Şirketler:

  • Yevmiye Defteri
  • Defteri Kebir
  • Envanter Defteri
  • Pay Defteri
  • Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri
  • Müdürler Kurulu Defteri * (Bu defter için aşağıda yer alan açıklamaları okuyunuz)

 

  • Limitet şirketlerde halen kullanılmakta olan ortaklar kurulu karar defterlerinde yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla, genel kurul toplantı ve müzakere defteri olarak kullanılmaya devam olunabilir.

 

  • Mevcut durumda kullanılmakta olan, pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla açılış onayı yapılmaksızın kullanılmaya devam edilebilir.

 

 

 

  • * Limited Şirket Müdürler Kurulu Defteri Hakkında Açıklama:

 

  • Bu defterin tutulması zorunlu değildir.

 

  • Bu defteri tutmak istemeyenler; Limitet şirkette aldıkları kararları genel kurul toplantı ve müzakere defterine kaydetmek zorundadırlar. Limitet şirketlerde müdür veya müdürler kurulunun şirket yönetimi ile ilgili olarak aldığı kararlar genel kurul toplantı ve müzakere defterine kaydedilebileceği gibi ayrı bir müdürler kurulu karar defteri de tutulabilir.

 

  • Müdürler kurulu karar defterinin tutulması halinde açılış ve kapanış onayları dâhil olmak üzere yönetim kurulu karar defterine ilişkin hükümler uygulanır. Kararların genel kurul toplantı ve müzakere defterine kaydedilmesi halinde Ticari Defterler Tebliğinin 10’uncu maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen hususların yazılması zorunludur. Ayrı bir müdürler kurulu karar defteri tutulması halinde müdür veya müdürler kurulu kararları genel kurul toplantı ve müzakere defterine kaydedilemez.

 

3- Kooperatifler:

1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'na göre kurulan kooperatifler ile bunların üst kuruluşları aşağıdaki defterleri tutacaktır.

  • Yevmiye Defteri
  • Defteri Kebir
  • Envanter Defteri
  • Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri
  • Yönetim Kurulu Karar Defteri
  • Pay Defteri

 

4- Dernek Ve Vakıfların İktisadi İşletmeleri:

  • Yevmiye Defteri
  • Defteri Kebir
  • Envanter Defteri

 

5- Diğer Defterler:

Yukarıda sayılanlar dışında işletmenin faaliyet ve ihtiyacına göre;

İmalat defteri, Kombine imalatta imalat defteri, Bitim işleri defteri, Yabancı nakliyat kurumlarının hâsılat defteri, Ambar defteri ile Anonim Şirketler ve Damga Vergisi için sürekli mükellefiyeti bulunanlar için Damga Vergisi defteri tasdik ettirilerek tutulacaktır.

 

 

DEFTERLERİN TASDİK ZAMANLARI

  1. Açılış Tasdiki (Onayı):

 

  • Öteden beri işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda (Normal hesap dönemleri için Aralık ayı sonuna kadar ),

 

  • Hesap dönemleri Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda,

 

  • Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce; vergi muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde,

 

  • Tasdike tabi defterlerin dolması dolayısıyla veya sair sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce,

 

Tasdik ettirilecektir.

 

  1. Ara Tasdik (Tasdik Yenileme):

 

  • Defterlerini ertesi yılda da kullanmak isteyenler Ocak ayı,

 

  • Hesap dönemleri Maliye Bakanlığınca tespit edilenler bu dönemin ilk ayı içinde

 

tasdiki yeniletmeye mecburdurlar.

 

  1. Ara Tasdik (Tasdik Yenileme) Yapılabilecek Defterler:
  • Yevmiye defteri, (Ara tasdik yapılmadan önce, kapanış onayı yaptırılması gerekir.)
  • Defteri kebir,
  • Envanter defteri,
  • A.Ş Yönetim Kurulu Karar Defteri (Ara tasdik yapılmadan önce kapanış onayı yaptırılması gerekir.),
  • Kullanılması halinde Damga Vergisi Defteri.

 

  1. Kapanış Tasdiki (Onayı):

Kapanış tasdiki yapılacak defterler;

  • Anonim Şirket Yönetim Kurulu Karar Defteri: İzleyen faaliyet döneminin birinci ayının sonuna kadar (normal hesap dönemleri için Ocak Ayı sonudur).

 

  • Yevmiye Defteri: İzleyen faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar ( normal hesap dönemleri için Haziran Ayı sonudur)

.

  • Yukarıdaki defterler dışındaki defterlerin kapanış tasdiki yaptırılmaz.

 

 

 

 

 

E-DEFTER ve DEFTER BEYAN SİSTEMİNDE TUTULAN DEFTERLER

  1. e-Defterlerin Açılış ve Kapanış Onayı:

 

  • Elektronik defter olarak tutulan Yevmiye ve Defteri Kebir için açılış, kapanış, onay yenileme gibi işlemler ve noter tasdiki uygulaması bulunmamaktadır.

 

  • Defter tutma sürecinde: hesap döneminin ilk ayına ait beratın alınması açılış onayı, son ayına ait beratın alınması kapanış onayı, diğer aylara ait beratların alınması ise ilgili aylara ait defterlerin noter onayı yerine geçmektedir.

 

  • E-Defter tutan mükellefler; Yevmiye ve Defteri Kebir defterleri dışında, tutmak zorunda oldukları defterleri kâğıt ortamında tasdik ettirmek ve tutmak zorundadırlar.

 

  1. Defter Beyan Sisteminde Tutulan Defterler İçin İlk Müracaat, Açılış ve Kapanış İşlemleri:

 

  • Defter Beyan Sistemine Müracaat: Defter-beyan Sistemini ilk defa kullanmaya başlayacak olan mükelleflerin, takvim yılından önceki ayın son gününe (31 Aralık) kadar (bu gün dâhil) www.defterbeyan.gov.tr adresi üzerinden veya gelir vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairesi aracılığıyla başvuru yapmaları gerekmektedir.

 

  • İlk defa veya yeniden işe başlama ile sınıf değiştirme hallerinde kullanmaya başlamadan önce, izleyen faaliyet dönemlerindeki açılış onayları ise defterlerin kullanılacağı faaliyet döneminin ilk gününde GİB tarafından elektronik olarak yapılır. Açılış onayı Vergi Usul Kanun’da öngörülen tasdik hükmündedir.

 

  • Defterlere ait oldukları takvim yılının son ayını takip eden dördüncü ayın sonuna kadar Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından elektronik ortamda kapanış onayı yapılır.

 

 

 

DEFTER TASDİK MAKAMI

Ticari Defterler;

  • İş yerinin, iş yeri olmayanlar için ikametgahın bulunduğu yerdeki noter veya noterlik görevini ifa ile mükellef olanlara,

 

  • Menkul kıymet ve kambiyo borsasındaki acentaları için borsa komiserliğine,

tasdik ettirilir.

  • Anonim ve Limited şirketler ile kooperatiflerin kuruluşunda, ticari defterlerin açılış onayları şirket merkezinin bulunduğu ticaret sicili müdürlüğü tarafından yapılır.

 

Saygılarımızla,

Kaynak:                                                                               

-T.C. Resmi Gazete: www.resmigazete.gov.tr

-T.C. Gelir İdaresi Başkanlığı: www.gib.gov.tr

-TURMOB: www.turmob.org.tr

Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikten yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Baxley Cpa veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.